4 lưu ý để tránh mất tiền khi sử dụng ví điện tử
Ngoài việc mang lại nhiều tiện ích, ví điện tử cũng có các rủi ro mà người dùng cần biết để bảo vệ bản thân để tránh mất tiền hay vướng phải nợ xấu. Chia sẻ từ một lập trình viên trong ngành Fintech.
Chắc bạn không lạ gì với những tin tức như người dùng ví điện tử X, Y, Z bị mất tiền, số tiền bị mất có thể từ vài triệu đến vài chục triệu, thậm chí nhiều hơn. Bạn có biết là việc sử dụng không đúng cách một số tính năng của ví điện tử có thể khiến bạn bị mất tiền oan hay dính nợ xấu?
Bài viết này sẽ liệt kê các rủi ro và gợi ý cho bạn một số cách để phòng tránh thiệt hại khi sử dụng ví điện tử. Cuối bài viết mình có hướng dẫn chi tiết dành cho một ví điện tử cụ thể.
4 lưu ý để tránh mất tiền khi sử dụng ví điện tử
1. Lộ tài khoản đăng nhập và mã xác thực (OTP)
Đa số các trường hợp mất tiền trên ví điện tử là do bị lộ thông tin tài khoản, mật khẩu, mã OTP. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc bị lộ các thông tin trên như:
Cài các ứng dụng không an toàn có chứa phần mềm đánh cắp mã OTP.
Điện thoại di động đang đăng nhập vào ví bị thất lạc, mất cắp.
Nhập thông tin tài khoản, mật khẩu ví vào các website lừa đảo.
Trang web giả danh ứng dụng PayPal để lấy cắp thông tin đăng nhập của người dùng. Hãy chú ý đến phần địa chỉ “paypal—accounts.com“ trên thanh address.
Để ngăn ngừa rủi ro lộ tài khoản đăng nhập ví điện tử và mã OTP bạn cần:
Không cung tài khoản, mật khẩu, mã OTP cho bất kỳ ai khác.
Không cài các ứng dụng lạ từ các bên không đáng tin cậy, không rõ nguồn gốc.
Thiết lập mật khẩu để khóa ví điện tử (nếu có, khác với mật khẩu thanh toán).
Khi bị mất điện thoại phải nhanh chóng liên hệ để khóa tài khoản ví điện tử và các tài khoản ngân hàng liên kết với ví.
2. Rủi ro của tính năng “thanh toán tự động”
Hầu như ví điện tử nào cũng có tính năng “thanh toán tự động”. Tính năng này giúp cho việc thanh toán trên các ứng dụng như Lazada, Grab, Google Play, App Store, Spotify, Netflix,… được dễ dàng hơn. Người dùng chỉ cần liên kết ứng dụng với ví điện tử vào lần đầu, những lần thanh toán sau sẽ không cần mật khẩu, OTP, hay liên kết lại. Bên cạnh tính tiện dụng thì tính năng này cũng có một số rủi ro như:
Nếu bạn bị lộ thông tin đăng nhập và mã OTP thì kẻ gian có thể đăng nhập vào ví và liên kết với các ứng dụng khác để mua hàng bằng tiền của bạn. Thông thường chúng sẽ mua thẻ cào điện thoại số lượng lớn và sau đó tìm cách để đổi thành tiền mặt.
Các ứng dụng như Google Play, App Store, Spotify, Netflix,… có các gói dịch vụ mà khi đăng ký thì nó sẽ tự động trừ tiền chu kỳ. Nếu các bạn không hủy các gói dịch vụ không còn nhu cầu sử dụng thì bạn vẫn sẽ bị trừ tiền hàng tháng hay hằng năm.
Không cần phải hack tài khoản ví điện tử, khi kẻ gian có được thông tin đăng nhập vào ứng dụng đã liên kết thanh toán tự động, chúng cũng hoàn toàn có thể mua hàng trên các ứng dụng này bằng ví của bạn mà không cần mật khẩu hay mã OTP của ví.
Để ngăn ngừa các rủi ro của tính năng “thanh toán tự động” bạn cần:
Xóa các liên kết thanh toán tự động không cần thiết.
Tăng cường bảo vệ cho các ứng dụng có liên kết thanh toán tự động với ví điện tử như Lazada, Grab, Gojek, Be, Google Play, App Store, Spotify, Netflix,…
Vào các ứng dụng như Google Play, App Store, Spotify, Netflix,… để kiểm tra lại các gói đăng ký theo chu kỳ và hủy các gói nào không còn nhu cầu sử dụng nữa.
Để xem danh sách các gói đăng ký trên iPhone, vào Settings > Apple ID, iCloud, Media & Purchases > Subscriptions
3. Rủi ro khi liên kết tài khoản ngân hàng với ví điện tử
Việc liên kết ngân hàng là cần thiết nếu bạn cần nạp tiền từ ngân hàng vào ví. Ngoài ra, đối với các giao dịch “thanh toán tự động“ tài khoản ngân hàng của bạn có thể được chọn để thanh toán khi ví không đủ tiền.
Việc liên kết ngân hàng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhất là khi bạn liên kết tài khoản ngân hàng có nhiều tiền vào ví:
Khi bị hack tài khoản ví, kẻ xấu có thể rút hết tiền từ tài khoản ngân hàng liên kết với ví bằng nhiều cách.
Tài khoản ngân hàng có thể được chọn làm phương thức thanh toán tự động. Khi thực hiện giao dịch tự động mà ví hết tiền, tài khoản ngân hàng của bị vẫn có thể bị trừ tiền mà không cần mật khẩu hay mã OTP, điều này đôi khi có thể không như mong muốn của bạn.
Bạn có thể tùy chỉnh bật tắt, thay đổi thứ tự thanh toán cho các nguồn tiền ngoài ví. Nhưng đôi khi việc này được thực hiện một cách tự động (ví dụ như lúc liên kết với ứng dụng mới), nếu bạn không để ý thì sau này có thể bị trừ tiền ngoài ý muốn.
Để phỏng tránh các rủi ro khi liên kết tài khoản ngân hàng với ví điện tử bạn nên:
Không liên kết tài khoản chính, chứa nhiều tiền vào ví. Chỉ liên kết ví với khoản ngân hàng phụ, chứa số tiền vừa đủ cho nhu cầu của bạn. Nếu bạn đã lỡ liên kết tài khoản chính vào ví thì hãy liên kết với tài khoản phụ, sau đó xóa liên kết với tài khoản chính đi.
Kiểm tra kỹ các nguồn tiền được phép thanh toán tự động, chỉ bật các nguồn tiền khác ngoài ví khi cần thiết, thanh toán xong thì tắt đi.
Lưu ý, khi liên kết thanh toán tự động với ứng dụng mới, các nguồn tiền ngoài ví thường được tự động bật lên. Nếu không cần thiết, hãy tắt chúng đi.
4. Cẩn thận với “Ví trả sau“ để tránh nợ xấu
Việc mở ví trả sau tường đối dễ dàng mở hơn so với mở tài khoản tín dụng ở ngân hàng. Từ đó giúp chúng ta tiếp cận các khoản tiền khi cần thiết một cách dễ dàng hơn. Tuy nhiên, ví trả sau bản chất là tài khoản tín dụng được bảo trợ bởi ngân hàng. Việc sử dụng ví trả sau cũng có những rủi ro tương tự như như việc sử dụng tài khoản tín dụng vậy:
Ví trả sau có phí. Thời gian đầu có thể miễn phí, nhưng về lâu dài bạn sẽ phải trả phí hàng tháng và trả phí cho từng giao dịch.
Nếu bạn không thanh toán dư nợ trong thời gian cho phép thì sẽ bị dính nợ xấu. Một khi đã bị dính nợ xấu, bạn không thể tiếp cận ngân hàng nào để vay mua nhà, mua xe, làm ăn, thậm chí xin visa xuất cảnh cũng không thể.
Như đã đề cập, ví trả sau có thể được bật lên làm nguồn tiền thanh toán (đặc biệt, khi liên kết thanh toán tự động nó sẽ được bật một cách tự động). Khi đó thì giao dịch tự động có thể trừ tiền vào ví trả sau mà bạn không ngờ tới, nếu không phát hiện ra để thanh toán dư nợ kịp thời thì bạn sẽ bị dính nợ xấu. Nợ 1 đồng vẫn là nợ xấu nhé!
Để phỏng tránh các rủi ro với “Ví trả sau“ bạn nên:
Chỉ mở ví trả sau khi thật sự cần thiết và nhớ thanh toán nợ đúng hạn.
Chỉ bật ví trả sau làm nguồn tiền thanh toán tự động khi cần thiết. Khi liên kết với ứng dụng mới, ví trả sau sẽ được bật lên một cách tự động, hãy tắt đi nếu không cần.
Hãy khóa ví trả sau hoặc tắt tính năng dùng ví trả sau để thanh toán tự động nếu bạn không có nhu cầu sử dụng nữa.
Hướng dẫn trực tiếp trên ví điện tử
1. Hướng dẫn quản lý nguồn tiền trên ví
Tại Màn hình chính của ứng dụng ví điện tử, click vào biểu tượng “Tôi” để đi đến trang Cá nhân.
Tại màn hình Cá nhân, click vào “Cài đặt thanh toán“ đi đến màn hình quản lý Dịch vụ liên kết và thứ tự thanh toán của cá nguồn tiền.
Tại màn hình “Cài đặt thanh toán“ click vào “Thứ tự thanh toán“ để cài đặt danh sách nguồn tiền có thể dùng để thanh toán tự động và thứ tự ưu tiên của chúng.
Tại màn hình Thứ tự thanh toán bên dưới, các mục 1, 2, 3, 4 là danh sách các nguồn tiền có thể dùng để đi thanh toán tự động với thứ tự ưu tiên là Ví, Túi Thần Tài, Ví Trả Sau, và Vietcombank.
Khi thực hiện thanh toán tự động, nếu nguồn tiền ở trên không đủ tiền thì ví điện tử sẽ kiểm tra các nguồn tiếp theo cho đến khi tìm được nguồn tiền nào có đủ số dư và tiến hành trừ tiền.
Nếu mục I được bật lên thì các giao dịch thanh toán tự động có thể trừ tiền từ các nguồn tiền Túi Thần Tài, Ví Trả Sau, và Ngân hàng theo thứ tự ưu tiên. Ngược lại, các giao dịch thanh toán tự động chỉ được phép trừ tiền ở trong ví.
Khi mục I được bật, bạn có thể check vào mục II để không cho các giao dịch tự động trừ tiền của Ví trả sau.
Bạn có thể thay đổi thứ tự ưu tiên thanh toán của các nguồn tiền. Ví dụ như hình bên dưới, bạn có thể kéo nguồn tiền Vietcombank, Ví Trả Sau lên trên Ví, lúc này giao dịch thanh toán tự động sẽ ưu tiên trừ tiền trong Vietcombank và Ví Trả Sau trước thay vì trừ tiền trong Ví trước.
Tại màn hình Liên kết Ví, nếu bạn chưa cho phép nguồn tiền nào ngoài Ví được phép thanh toán tự động thì hãy lưu ý khi liên kết với một dịch mới. Trong hình bên dưới, khi liên kết với Lazada, ví điện tử tự động bật các nguồn tiền khác như ở mục I, mục II đang tắt, có nghĩa là Ví Trả Sau cũng sẽ được dùng cho thanh toán tự động. Cài đặt mới này sẽ ghi đè lên tất các các cài đặt trước của bạn cho tất cả các ứng dụng khác.
2. Hướng dẫn quản lý liên kết thanh toán tự động trên ví
Quay trở lại màn hình Cài đặt thanh toán, click vào “Hóa đơn định kỳ và Dịch vụ liên kết“ để quản lý hóa đơn và các ứng dụng đã liên kết. Trong ví dụ này chúng ta có 2 ứng dụng đã liên kết là Lazada và Google.
Taị màn hình “Hóa đơn định kỳ và Dịch vụ liên kết“, click vào LAZADA để đi đến màn hình chi tiết liên kết của Lazada.
Tại đây, click vào “Trạng thái liên kết” để hiển thị tùy chọn hủy liên kết.
Click “Hủy liên kết“ nếu bạn không có nhu cầu liên kết với Lazada nữa.
Tóm lại
Việc sử dụng ví điện tử ngày càng phổ biến. Bên cạnh nhiều lợi ích, chúng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Hãy tăng cường bảo mật cho tài khoản ví điện tử, quản lý các liên kết thanh toán tự động, nguồn tiền thanh toán, và sử dụng ví trả sau một cách hợp lý để bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ mất tiền và dính nợ xấu.
Nếu bạn thấy nội dung này hữu ích thì hãy like và chia sẻ bài viết đến nhiều người hơn và nếu bạn biết có những rủi ro nào khác thì hãy comment bên dưới nhé.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:
Bài viết này thể hiện quan điểm cá nhân của tác giả, không đại diện cho bất kỳ một cơ quan, tổ chức nào.
Nội dung trong bài viết được tổng hợp tại thời điểm viết bài. Khi bạn xem bài viết này có thể một số nội dung sẽ bị thay đổi hoặc không còn đúng nữa.
Việc thực hiện theo các giải pháp trong bài viết chỉ có thể giúp bạn hạn chế phần lớn các nguy cơ chứ không thể đảm bảo bạn hoàn toàn khỏi rủi ro vì luôn có những nguy cơ tiềm ẩn không lường trước được.
Bài sử dụng các hình minh họa một ví để đại diện. Các ví khác nhau sẽ cần các thao tác khác nhau.